Bilgi Pandası

  Biliyorsun, pandalar genelde sessiz sakin takılır. Ama aslında doğada birbirleriyle konuşmak için çok çeşitli sesler çıkarırlar. Ancak bu sesler bizim kulaklarımıza pek gelmez; çoğu ultra düşük frekanslarda ya da çok kısa ve hızlıdır. Peki neden pandalar bu kadar sessiz? Bir tür “gizli dil” mi var aralarında? Ya da aslında konuşmaktan çekiniyorlar mı? Çoğu zaman doğada karşılaştıklarında birbirlerine bakıp geçerler; ne çok konuştukları var ne de kafa kafaya verdikleri. İlginçtir, özellikle çiftleşme mevsiminde daha fazla ses çıkarırlar ama bu da öyle dramatik değil. Pandalar için sessizlik, hem enerji tasarrufu hem de tehlikeden korunmanın bir yoludur. Çok konuşmak, çok ses çıkarmak, düşmanın dikkatini çekmek demektir. Yani, pandalar “sessiz ama derin” hayvanlar. Onların dünyasında konuşmak değil, dinlemek daha önemlidir. Bize düşense onları anlamaya çalışmak. panda sesleri, pandalar neden sessiz, panda iletişimi, panda ses çıkarır mı, panda davranışları, panda konuşma, panda...

  Pandalar dediğin gibi, bambu yemekte üstlerine yok. Ama senin bilmediğin şey şu: Bu siyah beyaz devlerin menüsünde bambu harici yiyecekler de var, ama “biraz nazlı”lar. Bambu, pandanın %99’luk ana yemeği. Ama biliyor musun, bambu pek de besleyici değildir. Bu yüzden panda günde ortalama 12 saatini bambu kemirmeye ayırır. Kocaman gövdesiyle, o küçücük kalori bombardımanından enerji almaya çalışmak tam bir işkence. Peki bu bambu yeme takıntısı dışında başka ne yerler? Pandalar aslında etobur genlere sahip. Yani et yemeye programlılar. Zaman zaman küçük kemirgenler, kuşlar, yumurtalar hatta leşler bile menülerine girebilir. Ama bambuya o kadar alışmışlar ki, et yemeyi tercih etmiyorlar, ya da etmiyorlar denebilir. Bambu dışında yedikleri bu nadir lezzetler, onların enerji ihtiyacını biraz daha karşılamaya yarıyor ama nadiren. Doğada nadiren karşına çıkarlar, çünkü panda “çok sevimli ve tembel” imajıyla gerçek avcı kimliğini gizliyor. Sonuç olarak, panda menüsü “bambu ve çok az et” d...

  Dostum, bu satırları okuyorsan hâlâ Bilgi Pandası ’nın loş tünellerinde dolaşıyorsun demektir. Merak etme, burası güvenli. Ama konumuz öyle pek iç açıcı değil bugün: PANDALAR NEDEN YOK OLUYOR? Şimdi bir düşün... Bir canlı hayatta kalmak istiyorsa, doğar, beslenir, çoğalır ve yoluna devam eder değil mi? Panda işin sadece "beslenme" kısmında takılı kalmış gibi. Dişileri yılda sadece 2–3 gün doğurgan oluyor. Erkekler ise bu nadir günlerde bile çoğu zaman ya ilgisiz kalıyor ya da... nasıl desek, işi beceremiyor. Doğada eş bulmak zaten zor; bir de bu isteksizlik eklenince olay resmen “doğal seleksiyonun acımasız versiyonu”na dönüşüyor. Ama asıl mesele, insanların elleriyle bambu ormanlarını lime lime etmesi. Pandanın evi gidiyor, yemeği azalıyor, yalnızlaşıyor. Kafeslerde doğanlar doğaya salındığında ise “ev neresiydi ya?” diye dolaşmaya başlıyor. Çünkü içgüdüsel hayatta kalma becerileri, doğal ortamlardan koparıla koparıla törpülenmiş. Ve belki de en vurucu gerçek: Pandalar...

 Bambu ormanlarının sessizliğinde kaybolan, siyah beyaz bir gölge gibi süzülen... Hayır, bu bir ninja değil. Bu, doğanın en sakin kaçaklarından biri: panda. Çoğu insanın gözünde sadece sevimlilik timsali, peluş haliyle raflarda gördüğümüz o şirin canlı... Ama gerçek panda, bundan çok daha karmaşık bir karakter. Onun hikâyesi; biraz trajikomik, biraz hayret verici. Genetik olarak etobur ama yüzde 99 bambuyla besleniyor. Evrim şakasını yapmış gibi. Bir canlı düşün, vücudu protein için tasarlanmış ama o inadına bambu kemiriyor. Ve tüm bu çabanın sonunda, yediği şeyin neredeyse hiçbir besin değerinden faydalanamıyor. O yüzden günde 14 saate kadar bambu çiğniyor. Bildiğin ağır mesai. Üstelik doğadaki en düşük doğurganlık oranlarından birine sahipler. Dişiler yılda yalnızca birkaç gün boyunca doğurgan olabiliyor. Erkekler ise… Eh, pek motive sayılmazlar. Belki de dünya onların ilgisini çekmiyor, kim bilir? Bir tür, kendi soyunu sürdürmeye bu kadar az ilgi gösteriyorsa, insanın içinden ...